Zakłady Tworzyw Sztucznych Pronit / Chemical Plant Pronit
Data wykonania zdjęć: 2009, 2021
Zakłady Tworzyw Sztucznych Pronit (ZTS Pronit) wywodzą się z powstałej w 1923 r. Państwowej Wytwórni Prochu i Materiałów Kruszących (PWPiMK), ulokowanej w Puszczy Kozienickiej koło wsi Zagożdżon. Nazwę wioski przemianowano w 1932 r. na P..... Dzięki ulokowaniu PWPiMK niewielka wieś w ciągu kilkunastu lat przekształciła się w miasto (1954).
Do rozpoczęcia wojny zakłady produkowały głównie materiały wybuchowe na potrzeby wojska, położenie (wybrane nieprzypadkowo) pośród lasów i mokradeł Puszczy Kozienickiej z dala od większych osad ludzkich, sprzyjały tego typu tajnej produkcji, gdyż istniało małe prawdopodobieństwo dostania się w pobliże osób postronnych.
W czasach powojennych rozszerzono asortyment produkcji fabryki, formując nowe zakłady wchodzące w jej struktury, rozpoczęto produkcję tworzyw sztucznych, klejów itp.
Zakład posiadał kilka wydziałów w tym:
- Zakład PA - Produkcja nitrocelulozy oraz tworzyw melaminowych
- Zakład PZ - Produkcja górniczych materiałów wybuchowych oraz nitrogliceryny (obecnie wydział Cu - ZPS)
- Zakład PH - Obecnie ZPS (produkcja wojskowa)
- Zakład PG - Obecnie ZPS (prochy bezdymne i kleje)
- Zakład PL - Obecnie FAM-Pionki (amunicja myśliwska)
Z czasem postanowiono rozpocząć produkcję polichlorku winylu, oraz utworzono tłocznię płyt gramofonowych. W zakładach Pronit tłoczono płyty winylowe na zlecenie wydawnictw muzycznych:
- Tonpress KAW
- Wifon wyd. PRiTV
- Polton
- Veriton
- PWM Edition
- PolJazz PSJ
- Polskie Nagrania
- Savitor
Firma wydawała również (choć stosunkowo rzadko) płyty pod własną marką "Pronit". Tłoczenie płyt gramofonowych kontynuowano do początku lat 90.
Kryzys polskich firm z okresu PRL nie ominął Pronitu. Wczesne lata 90 to początek końca tej firmy, dawnego potentata chemicznego. Rozpoczęły się grupowe zwolnienia, redukcje produkcji, firmę podzielono na kilka spółek, aż w końcu nastąpiła upadłość macierzystego zakładu. W 2005 r. od syndyka masy upadłościowej Urząd Miasta Pionki odkupił majątek "ZTS Pronit", pozostałe spółki upadły bądź nadal kontynuują produkcję.
(żródło - Wikipedia)